Thu?c ch?ng tr?m c?m
Antidepressants
Below is a Vietnamese translation of our information resource on antidepressants. You can also view our other Vietnamese translations.
Th?ng tin n¨¤y d¨¤nh cho b?t k? ai mu?n bi?t th¨ºm v? thu?c ch?ng tr?m c?m. Thu?c m? t? c¨¢ch th?c ho?t ??ng, l? do k¨º ??n, t¨¢c d?ng ch¨ªnh ±¹¨¤ t¨¢c d?ng ph? c?a thu?c ±¹¨¤ c¨¢c ph??ng ph¨¢p ?i?u tr? thay th?.
Thu?c ch?ng tr?m c?m l¨¤ g¨¬?
Thu?c ch?ng tr?m c?m l¨¤ lo?i thu?c gi¨²p l¨¤m gi?m c¨¢c tri?u ch?ng tr?m c?m, r?i lo?n lo ?u ±¹¨¤ m?t s? b?nh kh¨¢c. Thu?c ???c ph¨¢t tri?n l?n ??u ti¨ºn ±¹¨¤o nh?ng n?m 1950 ±¹¨¤ ?? ???c s? d?ng th??ng xuy¨ºn k? t? ?¨®. C¨® n?m lo?i ch¨ªnh:
- SSRI (Thu?c ?c ch? t¨¢i h?p thu Serotonin c¨® ch?n l?c)
- SNRI (Thu?c ?c ch? t¨¢i h?p thu Serotonin ±¹¨¤ Noradrenalin)
- NASSA (Thu?c l¨¤m t?ng d?n truy?n Noradrenaline ±¹¨¤ ??c hi?u tr¨ºn Serotonin)
- Thu?c ch?ng tr?m c?m ba v¨°ng
- MAOIs (Thu?c ?c ch? monoamine oxidase).
Ngo¨¤i ra c¨°n c¨® m?t s? lo?i thu?c ch?ng tr?m c?m kh¨¢c ¨ªt ???c k¨º ??n h?n hi?n nay:
- Thu?c ch?ng tr?m c?m b?n v¨°ng
- SARIs (thu?c ?c ch? t¨¢i h?p thu ±¹¨¤ ??i kh¨¢ng serotonin)
- NDRI (Thu?c ?c ch? t¨¢i h?p thu norepinephrine-dopamine).
Lo?i thu?c n¨¤y ch? y?u t?p trung ±¹¨¤o c¨¢ch thu?c ch?ng tr?m c?m ???c s? d?ng ?? ?i?u tr? c¨¢c tri?u ch?ng tr?m c?m. Tuy nhi¨ºn, nhi?u th?ng tin v? lo?i thu?c n¨¤y s? gi¨²p ¨ªch cho ng??i ?ang d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m trong vi?c ?i?u tr? c¨¢c b?nh kh¨¢c.
?? bi?t th?ng tin v? c¨¢ch ng?ng d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m m?t c¨¢ch an to¨¤n, h?y tham kh?o t¨¤i li?u v? vi?c ng?ng s? d?ng thu?c ch?ng tr?m c?m c?a ch¨²ng t?i.
Thu?c ch?ng tr?m c?m ho?t ??ng nh? th? n¨¤o?
C?ng nh? nhi?u lo?i thu?c ±¹¨¤ ph??ng ph¨¢p ?i?u tr? kh¨¢c, ch¨²ng ta kh?ng bi?t m?t c¨¢ch ch?c ch?n thu?c ch?ng tr?m c?m ho?t ??ng nh? th? n¨¤o. Ch¨²ng ta bi?t l¨¤ thu?c t¨¢c ??ng ??n ho?t ??ng c?a m?t s? h¨®a ch?t trong n?o c?a ch¨²ng ta. Ch¨²ng ???c g?i l¨¤ ch?t d?n truy?n th?n kinh ±¹¨¤ truy?n t¨ªn hi?u t? t? b¨¤o n?o n¨¤y sang t? b¨¤o n?o kh¨¢c. C¨¢c ch?t d?n truy?n th?n kinh b? t¨¢c ??ng nhi?u nh?t b?i thu?c ch?ng tr?m c?m l¨¤ serotonin ±¹¨¤ noradrenaline.
Tuy nhi¨ºn, nghi¨ºn c?u cho th?y l¨¤ thu?c ch?ng tr?m c?m ho?t ??ng tr¨ºn n?o theo nhi?u c¨¢ch ch? kh?ng ch? d?ng l?i ? c¨¢c ph?n ?ng h¨®a h?c ??n gi?n. Nghi¨ºn c?u n¨¤y cho th?y thu?c:
- t¨¢c ??ng ??n c¨¢ch c? th? ph?n ?ng v?i s? c?ng th?ng
- c?i thi?n suy ngh? ti¨ºu c?c c?a ch¨²ng ta
- ng?n ch?n ho?c th?m ch¨ª ??o ng??c t?n th??ng t? b¨¤o n?o.
Thu?c ch?ng tr?m c?m ???c s? d?ng ?? l¨¤m g¨¬?
Thu?c ch?ng tr?m c?m th??ng kh?ng n¨ºn k¨º ??n ?? ?i?u tr? ch?ng tr?m c?m nh?. Tuy nhi¨ºn, thu?c ???c khuy?n c¨¢o ?? cho ng??i l?n m?c b?nh tr?m c?m t? trung b¨¬nh ??n n?ng s? d?ng. Khi ch?ng tr?m c?m l¨¤m gi?m ?¨¢ng k? ch?t l??ng s?ng c?a ai ?¨® ±¹¨¤ t¨¢c ??ng ??n cu?c s?ng h¨¤ng ng¨¤y c?a h?. Thu?c ch?ng tr?m c?m c¨® th? ???c s? d?ng ??n l? ho?c k?t h?p v?i t?m l? tr? li?u.
Thu?c th??ng kh?ng n¨ºn ?? cho tr? em ±¹¨¤ thanh thi?u ni¨ºn s? d?ng, tr? khi ch?ng tr?m c?m c?a c¨¢c em:
- kh?ng ?¨¢p ?ng v?i c¨¢c ph??ng ph¨¢p ?i?u tr? kh¨¢c
- ho?c ??c bi?t nghi¨ºm tr?ng.
Thu?c ch?ng tr?m c?m c?ng c¨® th? ???c k¨º ??n ?? ?i?u tr? m?t s? b?nh kh¨¢c, bao g?m:
- R?i lo?n lo ?u ±¹¨¤ ho?ng lo?n
- R?i lo?n ¨¢m ?nh c??ng ch? (OCD)
- H?i ch?ng r?i lo?n c?ng th?ng sau sang ch?n (PTSD)
- M?t s? r?i lo?n ?n u?ng
- ?au m?n t¨ªnh
B¨¢c s? c?a b?n n¨ºn gi?i th¨ªch l? do h? ?? ngh? b?n d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m. H? c?ng n¨ºn xem x¨¦t nh?ng l?i ¨ªch ±¹¨¤ r?i ro ti?m ?n c?a vi?c d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m.
Thu?c ch?ng tr?m c?m ho?t ??ng t?t nh? th? n¨¤o?
Nghi¨ºn c?u cho th?y thu?c ch?ng tr?m c?m gi¨²p gi?m c¨¢c tri?u ch?ng li¨ºn quan ??n b?nh tr?m c?m v?a ±¹¨¤ n?ng ? ng??i l?n. Nh?ng ng??i b?nh c¨® nh?ng tr?i nghi?m r?t kh¨¢c nhau v?i nh?ng lo?i thu?c n¨¤y.
M?t s? ng??i d?n kh?e h?n m¨¤ kh?ng c?n thu?c ch?ng tr?m c?m. Tuy nhi¨ºn, nh¨¬n chung m?i ng??i th?y c¨¢c tri?u ch?ng ±¹¨¤ ch?t l??ng cu?c s?ng c?a h? ???c c?i thi?n sau khi s? d?ng thu?c ch?ng tr?m c?m. ??c bi?t ??i v?i c¨¢c ch?ng tr?m c?m nghi¨ºm tr?ng. M?t s? ng??i cho l¨¤ thu?c ch?ng tr?m c?m l¨¤m gi?m c¨¢c tri?u ch?ng li¨ºn quan, k¨¨m theo c¨¢c t¨¢c d?ng ph? ??y th¨¢ch th?c. M?t s? kh¨¢c cho l¨¤ thu?c ch?ng tr?m c?m kh?ng hi?u nghi?m v?i h?.
Khi b¨¢c s? k¨º ??n thu?c ch?ng tr?m c?m, h? c?n ?¨¢nh gi¨¢ theo d?i l?i sau khi b?n b?t ??u d¨´ng thu?c trong v¨°ng hai tu?n:
- b?n c?m th?y nh? th? n¨¤o
- li?u b?n c¨® b? t¨¢c d?ng ph? hay kh?ng
- ±¹¨¤ li?u b?n c¨® c?n ti?p t?c d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m hay kh?ng.
Thu?c ch?ng tr?m c?m kh?ng th? lo?i b? c¨¢c y?u t? b¨ºn ngo¨¤i khi?n ch?ng tr?m c?m c?a b?n ph¨¢t tri?n. V¨ª d?, n?u b?n ?ang ch?u nhi?u c?ng th?ng trong c?ng vi?c ho?c ?? tr?i qua n?i ?au bu?n v¨¬ m?t ng??i th?n, thu?c ch?ng tr?m c?m t?t nhi¨ºn s? kh?ng th? lo?i b? nh?ng ?i?u n¨¤y. Tuy nhi¨ºn, thu?c gi¨²p ki?m so¨¢t c¨¢c tri?u ch?ng tr?m c?m ±¹¨¤ l¨¤m cho nh?ng y?u t? b¨ºn ngo¨¤i n¨¤y d? ??i ph¨® h?n. ??y l¨¤ m?t trong nh?ng l? do thu?c th??ng ???c s? d?ng c¨´ng v?i c¨¢c bi?n ph¨¢p t?m l? tr? li?u.
Thu?c ch?ng tr?m c?m c¨® t¨¢c d?ng ph? kh?ng?
T?t c? c¨¢c lo?i thu?c ??u c¨® c¨¢c t¨¢c d?ng ph?. B¨¢c s? n¨ºn th?o lu?n nh?ng ?i?u n¨¤y v?i b?n tr??c khi b?n ??ng ? b?t ??u s? d?ng thu?c ch?ng tr?m c?m. B?n n¨ºn n¨®i v?i b¨¢c s? v? t¨¬nh tr?ng s?c kh?e hi?n t?i ho?c c¨¢c b?nh ?? mang trong qu¨¢ kh?. ?i?u n¨¤y c¨® th? ?nh h??ng ??n lo?i thu?c ch?ng tr?m c?m m¨¤ h? khuy?n c¨¢o cho b?n.
D??i ??y l¨¤ m?t s? t¨¢c d?ng ph? m¨¤ b?n c¨® th? g?p ph?i v?i c¨¢c lo?i thu?c ch?ng tr?m c?m kh¨¢c nhau. C¨¢c t? r?i ?i k¨¨m v?i thu?c b?n ?ang d¨´ng s? c¨® ??y ?? th?ng tin chi ti?t v? nh?ng ?i?u n¨¤y.
M?c d¨´ danh s¨¢ch c¨¢c t¨¢c d?ng ph? c¨® v? ?¨¢ng lo ng?i, nh?ng ch¨²ng kh?ng nghi¨ºm tr?ng v?i h?u h?t m?i ng??i. Ch¨²ng c?ng th??ng bi?n m?t sau ±¹¨¤i tu?n khi c? th? b?n quen v?i thu?c.
Thu?c ?c ch? t¨¢i h?p thu Serotonin c¨® ch?n l?c (SSRI) ±¹¨¤ thu?c ?c ch? t¨¢i h?p thu serotonin-noradrenalin (SNRI)
- c?m th?y k¨ªch ??ng, run r?y ho?c lo l?ng. ??y th??ng l¨¤ l? do m¨¤ ng??i b?nh ng?ng d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m, ??c bi?t khi h? kh?ng ???c c?nh b¨¢o v? n¨®. Tuy nhi¨ºn, t¨¢c d?ng ph? n¨¤y th??ng gi?m ?i sau ±¹¨¤i tu?n d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m.
- c?m th?y m?t ho?c kh?ng kh?e
- kh¨® ti¨ºu ho?c ?au d? d¨¤y
- ti¨ºu ch?y ho?c t¨¢o b¨®n
- ch¨¢n ?n
- ch¨®ng m?t
- nh¨¬n m?
- kh? mi?ng
- ?? m? h?i
- ng? kh?ng ngon (m?t ng?), ho?c c?m th?y r?t bu?n ng?
- nh?c ??u
- ham mu?n t¨¬nh d?c th?p
- kh¨® ??t c?c kho¨¢i khi quan h? t¨¬nh d?c ho?c th? d?m
- nam gi?i kh¨® ??t ho?c duy tr¨¬ s? c??ng c?ng (r?i lo?n c??ng d??ng).
Hi?m ng??i g?p th¨ºm t¨¢c d?ng ph? t¨¬nh d?c dai d?ng sau khi ng?ng d¨´ng SSRI. Thu?t ng? 'r?i lo?n ch?c n?ng t¨¬nh d?c sau SSRI' (PSSD) ?? ???c m?t s? ng??i s? d?ng thu?c m? t? c¨¢c tri?u ch?ng n¨¤y. ??i v?i nh?ng ng??i n¨¤y, PSSD c¨® th? c¨® t¨¢c ??ng l?n ±¹¨¤ ?au bu?n ??n cu?c s?ng c?a h?.
C?n nghi¨ºn c?u th¨ºm ?? hi?u t?i sao ?i?u n¨¤y x?y ra ±¹¨¤ m?c ?? ph? bi?n c?a n¨® nh? th? n¨¤o. Quan tr?ng l¨¤ nh?ng ng??i ?ang g?p c¨¢c t¨¢c d?ng ph? v? t¨¬nh d?c nh?n ???c s? h? tr? th¨ªch h?p ±¹¨¤ k?p th?i.
Nh¨®m thu?c ch?ng tr?m c?m NASSA
C¨¢c t¨¢c d?ng ph? c?a NASSA r?t gi?ng v?i SSRI . Ch¨²ng c¨® th? khi?n b?n c?m th?y bu?n ng? ±¹¨¤ t?ng c?n, nh?ng ¨ªt g?y ra c¨¢c v?n ?? v? t¨¬nh d?c h?n.
Thu?c ch?ng tr?m c?m ba v¨°ng
Th??ng c¨® c¨¢c t¨¢c d?ng ph? sau:
- kh? mi?ng
- m? m?t nh?
- t¨¢o b¨®n
- c¨¢c v?n ?? v? ti?u ti?n
- bu?n ng?
- ch¨®ng m?t
- t?ng c?n
- ?? m? h?i qu¨¢ nhi?u (??c bi?t l¨¤ ±¹¨¤o ban ?¨ºm)
- c¨¢c v?n ?? v? nh?p tim, ch?ng h?n nh? ?¨¢nh tr?ng ng?c nghe r? r?t ho?c nh?p tim ??p nhanh.
T??ng t? nh? SSRI / SNRI, nh?ng t¨¢c d?ng ph? n¨¤y th??ng l¨¤ nh? ±¹¨¤ s? bi?n m?t sau ±¹¨¤i tu?n.
Thu?c ?c ch? Monoamin Oxidase (MAOI)
MAOI l¨¤ m?t lo?i thu?c ch?ng tr?m c?m ¨ªt ???c ph? bi?n k¨º ??n h?n. Thu?c n¨¤y th??ng ch? c¨® chuy¨ºn gia s? d?ng. Ch? y?u l¨¤ do nh?ng ng??i d¨´ng ch¨²ng c?n tu?n theo m?t ch? ?? ?n ki¨ºng nghi¨ºm ng?t, tr¨¢nh th?c ph?m ch?a nhi?u Tyramine (m?t lo?i axit amin). N?u kh?ng tu?n th? ch? ?? ?n ki¨ºng n¨¤y, nguy c? ph¨¢t tri?n b?nh huy?t ¨¢p cao. Nh¨¬n chung, MAOI dung n?p t?t. Ch¨²ng c¨® th? c¨® hi?u qu? ??i v?i m?t s? b?nh nh?t ??nh khi m¨¤ c¨¢c lo?i thu?c ch?ng tr?m c?m kh¨¢c kh?ng c¨® t¨¢c d?ng ho?c g?y ra c¨¢c t¨¢c d?ng ph? kh¨® ch?u.
N?u b?n ?ang s? d?ng b?t k? lo?i thu?c ch?ng tr?m c?m n¨¤o ±¹¨¤ g?p t¨¢c d?ng ph? k¨¦o d¨¤i h?n ±¹¨¤i tu?n ho?c kh?ng th? ch?u ??ng ???c n?a, h?y n¨®i chuy?n v?i b¨¢c s? c?a b?n. B?n c?ng c¨® th? th?y h?u ¨ªch khi n¨®i v?i b?n b¨¨ ho?c gia ?¨¬nh r?ng b?n ?ang b?t ??u d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m. Nh? th? h? c¨® th? h? tr? b?n n?u b?n g?p c¨¢c t¨¢c d?ng ph?.
?? bi?t th?ng tin ??y ?? v? thu?c ch?ng tr?m c?m b?n ?ang d¨´ng, bao g?m c? t¨¢c d?ng ph?, vui l¨°ng truy c?p . Nh?p t¨ºn thu?c ±¹¨¤o ? t¨¬m ki?m ? ??u trang. B?n c?ng s? nh?n ???c m?t b?n gi?y v? th?ng tin n¨¤y khi nh?n thu?c. N?u ch?a nh?n ???c, h?y y¨ºu c?u d??c s? ??a cho b?n m?t b?n.
Thu?c ch?ng tr?m c?m ±¹¨¤ ? ngh? t? t?
Tr?m c?m c¨® th? khi?n b?n c?m th?y mu?n t? t?. M?t s? ng??i c?ng t?ng ? ngh? t? t? khi h? b?t ??u d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m. ?i?u n¨¤y c¨® nguy c? cao x?y ra v?i tr? em ±¹¨¤ thanh thi?u ni¨ºn. Do ?¨®, n?u ???c k¨º ??n s? d?ng thu?c ch?ng tr?m c?m, b¨¢c s? k¨º ??n ho?c chuy¨ºn gia ch?m s¨®c s?c kh?e kh¨¢c c?n theo d?i ch?t ch? ? ngh? t? t? c?a c¨¢c em.
?i?u r?t quan tr?ng l¨¤ n?u b?n ?ang c¨® nh?ng ? ngh? t? t? ho?c c?m gi¨¢c t? t?, b?n ph?i b¨¢o c¨¢o ngay cho b¨¢c s?. B¨¢c s? c¨® th? ?? ngh? b?n ng?ng d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m.
N?u b?n c?m th?y m¨¬nh c¨® nguy c? l¨¤m t?n th??ng b?n th?n, h?y g?i 999 ho?c ??n khoa c?p c?u ±¹¨¤ tai n?n g?n nh?t.
N?u b?n kh?ng ? trong tr??ng h?p kh?n c?p nh?ng c?n gi¨²p ??, h?y g?i NHS 111.
C¨°n vi?c l¨¢i xe ho?c v?n h¨¤nh m¨¢y m¨®c th¨¬ sao?
M?t s? lo?i thu?c ch?ng tr?m c?m khi?n b?n bu?n ng? ±¹¨¤ ph?n ?ng ch?m, kh?ng n¨ºn s? d?ng thu?c khi l¨¢i xe ho?c v?n h¨¤nh m¨¢y m¨®c. B?n n¨ºn h?i b¨¢c s? ±¹¨¤ ??c t? h??ng d?n ?i k¨¨m v?i thu?c ?? ???c ch?c ch?n.
N?u b?nh ho?c thu?c ?nh h??ng ??n kh? n?ng l¨¢i xe, b?n ph?i .
S? nh? th? n¨¤o n?u ng?ng s? d?ng thu?c ch?ng tr?m c?m ?
Ng?ng s? d?ng thu?c ch?ng tr?m c?m c¨® th? kh¨® kh?n ??i v?i m?t s? ng??i, trong khi nh?ng ng??i kh¨¢c c¨® th? d?ng s? d?ng m?t c¨¢ch t??ng ??i d? d¨¤ng.
Kh?ng n¨ºn ng?ng s? d?ng thu?c ch?ng tr?m c?m ngay l?p t?c. Ch¨²ng t?i ?? ph¨¢t tri?n m?t ngu?n th?ng tin ri¨ºng bi?t v? vi?c ng?ng s? d?ng thu?c ch?ng tr?m c?m k¨¨m chi ti?t li¨ºn quan. N¨® s? ch? cho b?n c¨¢ch ng?ng s? d?ng thu?c t? t?.
C¨¢c tri?u ch?ng cai thu?c th??ng xu?t hi?n ±¹¨¤i ng¨¤y sau khi ng?ng s? d?ng thu?c ch?ng tr?m c?m ±¹¨¤ bao g?m:
- nh?c ??u
- cho¨¢ng v¨¢ng
- bu?n n?n
- kh¨® ng?
- nh?ng gi?c m? s?ng ??ng ho?c ?¨¢ng s?
- c?m gi¨¢c nh? b? ?i?n gi?t
- thay ??i t?m tr?ng nhanh ch¨®ng, bao g?m lo l?ng ±¹¨¤ c¨¢u k?nh.
N?u tr?m c?m quay tr? l?i sau ±¹¨¤i tu?n ho?c ±¹¨¤i th¨¢ng, ?i?u n¨¤y r?t c¨® th? l¨¤ do b?nh l? ban ??u tr? l?i ch? kh?ng ph?i do c¨¢c tri?u ch?ng cai thu?c.
B?n c¨® th? t¨¬m hi?u th¨ºm ? ngu?n th?ng tin li¨ºn quan ??n vi?c ng?ng s? d?ng thu?c ch?ng tr?m c?m c?a ch¨²ng t?i.
Thu?c ch?ng tr?m c?m c¨® g?y nghi?n hay khi?n b?n l? thu?c ±¹¨¤o ch¨²ng kh?ng?
M?t s? ng??i g?p c¨¢c tri?u ch?ng cai thu?c kh?ng m?y d? ch?u khi ng?ng s? d?ng thu?c ch?ng tr?m c?m. ? h?u h?t m?i ng??i, c¨¢c tri?u ch?ng cai thu?c n¨¤y s? gi?m khi b?t d?n li?u l??ng thu?c ch?ng tr?m c?m trong ±¹¨¤i tu?n. M?c d¨´ m?t s? ng??i c?n s? d?ng thu?c l?i ±¹¨¤ gi?m thu?c m?t c¨¢ch ch?m h?n n?a.
B?n c¨® th? c?m th?y nh? th? b?n ?ang nghi?n thu?c ch?ng tr?m c?m n?u b?n kh?ng th? ng?ng d¨´ng ch¨²ng khi b?n mu?n. ?i?u n¨¤y kh?ng ho¨¤n to¨¤n gi?ng v?i vi?c 'nghi?n'.
Nghi?n th??ng c¨® ngh?a l¨¤ b?n:
- c?m th?y th?i th¨²c ho?c th¨¨m mu?n s? d?ng ma t¨²y b?t h?p ph¨¢p
- m?t ki?m so¨¢t qua vi?c s? d?ng ch?t n¨¤y
- c?m th?y h?ng ph?n ho?c ¡®bay cao¡¯ khi b?n s? d?ng n¨®.
Nghi?n c¨® th? x?y ra v?i c¨¢c ch?t nh? c?n, nicotin ±¹¨¤ benzodiazepin.
C¨® th? kh¨® ng?ng s? d?ng thu?c ch?ng tr?m c?m, nh?ng vi?c n¨¤y ???c m? t? m?t c¨¢ch ch¨ªnh x¨¢c l¨¤ s? ph? thu?c v? th? ch?t.
Ng??i ta hay nh?m l?n gi?a ¡°ph? thu?c v? th? ch?t¡± ±¹¨¤ nghi?n. Ph? thu?c th? ch?t c¨® ngh?a l¨¤ c? th? b?n ?? th¨ªch nghi v?i s? hi?n di?n c?a m?t lo?i ch?t ho?c thu?c n¨¤o ?¨®.
?i?u n¨¤y t?o ra c¨¢c hi?u ?ng dung n?p ±¹¨¤ cai thu?c v¨¬ c? th? ¡®nh?' ch?t ?¨® khi n¨® bi?n m?t. Thu?c kh?ng nh?t thi?t ph?i t?o ra c?m gi¨¢c ¡®bay¡¯ th¨¬ m?i t?o ra s? ph? thu?c.
T?i ?? ???c khuy¨ºn d¨´ng lo?i thu?c ch?ng tr?m c?m n¨¤o?
D??i ??y l¨¤ danh s¨¢ch c¨¢c lo?i thu?c ch?ng tr?m c?m ph? bi?n, t¨ºn th??ng m?i ? Anh c?ng nh? 'nh¨®m' thu?c.
Thu?c | Tên th??ng m?i | Nhóm |
| Amitriptylin | Tryptizol | Thu?c ch?ng tr?m c?m ba vòng |
| Agomelatin | Valdoxan | Khác* |
| Bupropion | Zyban | Thu?c ?c ch? tái h?p thu Norepinephrin-Dopamin |
| Citalopram | Cipramil | Thu?c ?c ch? tái h?p thu Serotonin có ch?n l?c |
| Clomipramin | Anafranil | Thu?c ch?ng tr?m c?m ba vòng |
| Desipramin | Norpramin | Thu?c ch?ng tr?m c?m ba vòng |
| Desvenlafaxin | Pristiq | Thu?c ?c ch? tái h?p thu Serotonin-noradrenalin |
| Dosulepin | Prothiaden | Thu?c ch?ng tr?m c?m ba vòng |
| Doxepin | Sinequan | Thu?c ch?ng tr?m c?m ba vòng |
| Duloxetine | Cymbalta, Yentreve | Thu?c ?c ch? tái h?p thu Serotonin-noradrenalin |
| Escitalopram | Cipralex | Thu?c ?c ch? tái h?p thu Serotonin có ch?n l?c |
| Fluoxetin | Prozac | Thu?c ?c ch? tái h?p thu Serotonin có ch?n l?c |
| Fluvoxamin | Faverin | Thu?c ?c ch? tái h?p thu Serotonin có ch?n l?c |
| Imipramin | Tofranil | Thu?c ch?ng tr?m c?m ba vòng |
| Isocarboxazid | Marplan | Thu?c ?c ch? enzym monoamin oxidase (MAOI) |
| Lofepramin | Gamanil | Thu?c ch?ng tr?m c?m ba vòng |
| Mianserin | Tolvon | Thu?c ch?ng tr?m c?m b?n vòng |
| Milnacipran | Ixel và Savella | Thu?c ?c ch? tái h?p thu Serotonin-noradrenalin |
| Mirtazapin | Zispin | Thu?c ch?ng tr?m c?m Noradrenergic và ??c hi?u Serotonergic |
| Moclobemide | Manerix | Thu?c ?c ch? enzym monoamin oxidase (MAOI) |
| Nefazodone | Serzone | Thu?c ??i kháng Seretonin và ?c ch? tái h?p thu Serotonin |
| Nortriptylin | Allegron | Thu?c ch?ng tr?m c?m ba vòng |
| Paroxetin | Seroxat | Thu?c ?c ch? tái h?p thu Serotonin có ch?n l?c |
| Phenelzin | Nardil | Thu?c ?c ch? enzym monoamin oxidase (MAOI) |
| Reboxetin | Edronax | Thu?c ?c ch? tái h?p thu Serotonin-noradrenalin |
| Sertralin | Lustral | Thu?c ?c ch? tái h?p thu Serotonin có ch?n l?c |
| Tranylcypromin | Parnate | Thu?c ?c ch? enzym monoamin oxidase (MAOI) |
| Trazodone | Molipaxin | Liên quan ??n Tricyclic |
| Trimipramin | Surmontil | Thu?c ch?ng tr?m c?m ba vòng |
| Venlafaxin | Efexor | Thu?c ?c ch? tái h?p thu Serotonin-noradrenalin |
| Vilazodone | Viibryd | Thu?c ?c ch? tái h?p thu Serotonin có ch?n l?c |
| Vortioxetin | Brintellix | Thu?c ?c ch? tái h?p thu Serotonin có ch?n l?c |
*Thu?c ch?ng tr?m c?m n¨¤y ?i?u ch?nh l??ng Serotonin kh¨¢c v?i thu?c ch?ng tr?m c?m c? ?i?n. N¨® c?ng t¨¢c ??ng l¨ºn melatonin, v?n l ¨¤ m?t lo?i ho¨®c rm?n li¨ºn quan ??n gi?c ng?.
??y kh?ng ph?i l¨¤ danh s¨¢ch ??y ?? t?t c? c¨¢c lo?i thu?c ch?ng tr?m c?m. C¨® nh?ng lo?i thu?c kh¨¢c ??i khi ???c s? d?ng trong c¨¢c c? s? chuy¨ºn khoa.
Th? c¨°n tr??ng h?p mang thai ±¹¨¤ cho con b¨²t th¨¬ sao?
Nhi?u ng??i c?n d¨´ng thu?c ?? ?i?u tr? c¨¢c b?nh v? s?c kh?e th? ch?t ho?c tinh th?n tr??c, trong ±¹¨¤ sau khi mang thai. M?t s? thu?c ?? ???c s? d?ng trong thai k? trong nhi?u n?m. M?t s? thu?c kh¨¢c ???c bi?t l¨¤ g?y nguy hi?m khi mang thai (nh? thu?c Valproat Natri).
Quy?t ??nh ti?p t?c, thay ??i hay ng?ng s? d?ng thu?c ch?ng tr?m c?m khi mang thai ho?c cho con b¨² th?t kh?ng minh b?ch hay d? d¨¤ng. C¨® nhi?u y?u t? c?n c?n nh?c, nh?:
- lo?i thu?c b?n ?ang s? d?ng
- ti?n s? b?nh c?a b?n
- ph?n ?ng c?a b?n v?i vi?c ?i?u tr?
- quan ?i?m c?a b?n.
M?i r?i ro khi d¨´ng thu?c, bao g?m thu?c ch?ng tr?m c?m, trong th?i k? mang thai c?n ???c c?n nh?c, ph¨°ng nguy c? b? b?nh n?u kh?ng ?i?u tr?. B?n c?n th?o lu?n c?n tr?ng v?i b¨¢c s? gia ?¨¬nh ho?c b¨¢c s? t?m th?n.
C¨¢c nghi¨ºn c?u ?? kh?o s¨¢t h¨¤ng ch?c ngh¨¬n ph? n? d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m khi mang thai. Nh?ng k?t qu? nghi¨ºn c?u n¨¤y kh?ng ph?i l¨²c n¨¤o c?ng d? di?n gi?i, v¨¬ c¨® nhi?u y?u t? ?nh h??ng ??n tr? s? sinh. B¨¢c s? gia ?¨¬nh ho?c b¨¢c s? t?m th?n c¨® th? gi¨²p b?n hi?u n?i dung c¨¢c nghi¨ºn c?u m?i nh?t v? nh?ng lo?i thu?c ph¨´ h?p v?i t¨¬nh tr?ng c?a b?n.
Nhi?u ph? n? d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m khi mang thai. C¨® nhi?u th?ng tin v? c¨¢c thu?c ch?ng tr?m c?m th??ng ???c d¨´ng, nh? thu?c SSRI, ±¹¨¤ vi?c d¨´ng ch¨²ng khi mang thai. V?i c¨¢c thu?c ch?ng tr?m c?m m?i nh? vortioxetin, th?ng tin c¨°n r?t h?n ch?. B?n c¨® th? t¨¬m th?ng tin v? t?ng lo?i thu?c ch?ng tr?m c?m t?i trang web .
N?u b?n ch?a mang thai
N?u ???c, h?y trao ??i v?i b¨¢c s? tr??c khi b?n mang thai. Tuy nhi¨ºn, v¨¬ nhi?u tr??ng h?p mang thai kh?ng ???c l¨ºn k? ho?ch tr??c, b?n c¨® th? ph?i ??a ra quy?t ??nh v? vi?c s? d?ng thu?c khi ?? mang thai.
N?u b?n ?? mang thai
N?u b?n ?? mang thai, b?n n¨ºn g?p b¨¢c s? s?m nh?t c¨® th?. ?i?u quan tr?ng l¨¤ kh?ng t? ? ng?ng thu?c m?t c¨¢ch ??t ng?t, tr? khi c¨® y¨ºu c?u c?a b¨¢c s?. Vi?c ng?ng thu?c ch?ng tr?m c?m m?t c¨¢ch ??t ng?t c¨® th? d?n ??n vi?c t¨¢i ph¨¢t c¨¢c b?nh v? s?c kho? t?m th?n. N¨® c?ng c¨® th? g?y ra c¨¢c t¨¢c d?ng ph? kh¨® ch?u. B?n c?n c?n nh?c m?c ?? nghi¨ºm tr?ng c?a b?nh tr??c ??y tr??c khi quy?t ??nh xem li?u vi?c ng?ng thu?c c¨® an to¨¤n hay kh?ng. Nhi?u ph? n? b? t¨¢i ph¨¢t b?nh sau khi ng?ng thu?c trong th?i gian mang thai.
?? bi?t th¨ºm th?ng tin, h?y xem n?i dung t? r?i c?a ch¨²ng t?i v? s?c kho? t?m th?n khi mang thai.
T?i ph?i d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m trong bao l?u?
Th?i gian d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m ph? thu?c ±¹¨¤o l? do b?n ???c k¨º ??n ±¹¨¤ vi?c b?n ?? t?ng d¨´ng thu?c tr??c ??y hay ch?a.
N?u ??y l¨¤ l?n ??u ho?c l?n th? hai b?n d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m, t?t nh?t n¨ºn ti?p t?c u?ng ¨ªt nh?t s¨¢u th¨¢ng sau khi c?m th?y kh¨¢ h?n. N?u ng?ng thu?c s?m h?n, nguy c? c¨¢c tri?u ch?ng tr?m c?m t¨¢i ph¨¢t s? cao h?n. N?u ?? t?ng tr?i qua nhi?u ??t tr?m c?m, b?n c?n d¨´ng thu?c l?u h?n. Tuy nhi¨ºn, b?n n¨ºn trao ??i th??ng xuy¨ºn v?i b¨¢c s? v? th?i ?i?m ±¹¨¤ c¨¢ch ng?ng thu?c ph¨´ h?p.
B?n c?ng n¨ºn c?n nh?c nh?ng y?u t? khi?n b?n kh?ng ???c kh?e. ??i khi, c¨¢c v?n ?? v? s?c kho? t?m th?n nh? tr?m c?m x?y ra m¨¤ kh?ng c¨® nguy¨ºn nh?n r? r¨¤ng. Tuy nhi¨ºn, c¨® th? c¨¢c kh¨® kh?n trong cu?c s?ng khi?n b?n kh?ng ???c kho?. V¨ª d? nh? c?ng th?ng v? t¨¤i ch¨ªnh, s? c? ??n ho?c m?t vi?c. ??i khi c?ng th?ng l¨¤ ?i?u kh?ng th? tr¨¢nh kh?i. Tuy nhi¨ºn, c¨® nh?ng ?i?u b?n c¨® th? l¨¤m ?? gi?m kh? n?ng s?c kh?e b? suy y?u trong t??ng lai.
?i?u g¨¬ s? x?y ra n?u tr?m c?m quay tr? l?i?
??i khi ch?ng tr?m c?m v?n quay l?i, ngay c? khi b?n ?? l¨¤m m?i c¨¢ch ?? gi? g¨¬n s?c kho?. N?u ?i?u n¨¤y x?y ra, b?n c?n:
- b?t ??u d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m tr? l?i sau khi tham kh?o ? ki?n b¨¢c s? gia ?¨¬nh
- thay ??i lo?i thu?c ch?ng tr?m c?m
- ho?c th? m?t ph??ng ph¨¢p ?i?u tr? kh¨¢c nh? Li?u ph¨¢p tr¨° chuy?n.
M?t s? ng??i c?n d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m trong th?i gian d¨¤i ?? duy tr¨¬ s?c kho?. ?i?u n¨¤y c¨® th? r?t kh¨® ch?u n?u b?n hy v?ng ng?ng d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m. Nh?ng ?i?u quan tr?ng c?n nh? l¨¤ trong t??ng lai, b?n v?n c¨® th? ng?ng d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m. ?i?u n¨¤y kh?ng c¨® ngh?a l¨¤ b?n ?? 'th?t b?i'.
?i?u g¨¬ s? x?y ra n?u t?i kh?ng d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m?
?i?u n¨¤y th?t kh¨® n¨®i. N¨® ph? thu?c ±¹¨¤o l? do b?n ???c k¨º ??n, m?c ?? tr?m c?m ±¹¨¤ th?i gian m?c b?nh. ??i khi ch?ng tr?m c?m c¨® th? ???c c?i thi?n m¨¤ kh?ng c?n ?i?u tr?, ho?c c¨¢c ph??ng ph¨¢p ?i?u tr? kh¨¢c nh? Li?u ph¨¢p tr¨° chuy?n.
Thu?c ch?ng tr?m c?m c¨® th? gi¨²p b?n d? d¨¤ng tham gia c¨¢c ph??ng ph¨¢p ?i?u tr? kh¨¢c nh? li?u ph¨¢p tr¨° chuy?n. N¨® c?ng c¨® th? gi¨²p li?u ph¨¢p tr¨° chuy?n hi?u qu? h?n.
B¨¢c s? n¨ºn trao ??i k? v?i b?n tr??c khi k¨º ??n thu?c ch?ng tr?m c?m. H? c?n ??m b?o l¨¤ b?n hi?u r? l?i ¨ªch ±¹¨¤ r?i ro c?a vi?c d¨´ng ±¹¨¤ kh?ng d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m.
T?i c?n bi?t g¨¬ th¨ºm v? thu?c ch?ng tr?m c?m?
D??i ??y l¨¤ m?t s? th?ng tin h?u ¨ªch n?u b?n ?ang d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m:
- N?u b?n g?p kh¨® kh?n v?i thu?c ch?ng tr?m c?m ?ang d¨´ng, h?y n¨®i chuy?n v?i b¨¢c s?. H? s? gi¨²p b?n ra t¨¬m ra lo?i thu?c ho?c li?u l??ng ph¨´ h?p h?n m¨¤ kh?ng g?y ra c¨¢c t¨¢c d?ng ph? kh¨® ki?m so¨¢t. N?u b?n ?? th? nhi?u lo?i thu?c ch?ng tr?m c?m, h? s? c?n nh?c c¨¢c l?a ch?n thay th?.
- ??ng n?n l¨°ng n?u b?n g?p ph?i m?t s? t¨¢c d?ng ph?. Nh?ng t¨¢c d?ng ph? n¨¤y c¨® th? g?y kh¨® ch?u, ±¹¨¤ ?i?u d? hi?u l¨¤ ??i khi m?i ng??i ng?ng d¨´ng thu?c ch?ng tr?m c?m v¨¬ l? do n¨¤y. Tuy nhi¨ºn, h?u h?t c¨¢c t¨¢c d?ng ph? s? bi?n m?t sau ±¹¨¤i tu?n. N?u c¨® th?, h?y c? g?ng ch? h?t th?i gian n¨¤y tr??c khi ng?ng thu?c. Tuy nhi¨ºn, n?u t¨¢c d?ng ph? qu¨¢ kh¨® ch?u ho?c b?n c?m th?y mu?n t? t?, h?y li¨ºn h? v?i b¨¢c s? ngay l?p t?c.
- C? g?ng ??ng b? l? li?u thu?c, v¨¬ ?i?u n¨¤y c¨® th? khi?n xu?t hi?n c¨¢c tri?u ch?ng cai thu?c. N?u b? l? m?t li?u, h?y u?ng li?u ti?p theo nh? b¨¬nh th??ng. ??ng u?ng g?p ??i ?? b¨´ li?u ?? b? l?.
- ?a s? ng??i b?nh ph¨¢t hi?n thu?c ch?ng tr?m c?m ch? c¨® t¨¢c d?ng sau 1-2 tu?n. V?i m?t s? ng??i, ph?i ??n tu?n th? s¨¢u h? m?i c?m nh?n ???c to¨¤n b? t¨¢c d?ng n¨®i tr¨ºn. Ngay c? khi b?n ch?a c?m nh?n ???c t¨¢c d?ng c?a thu?c ch?ng tr?m c?m, h?y c? g?ng ti?p t?c d¨´ng th¨ºm ±¹¨¤i tu?n tr??c khi ng?ng thu?c. B?n s? th?y m?i vi?c ???c c?i thi?n.
- H?y n¨®i v?i b¨¢c s? v? vi?c u?ng r??u. H?u h?t c¨¢c thu?c ch?ng tr?m c?m kh?ng ph?n ?ng v?i r??u. Tuy nhi¨ºn, m?t s? thu?c ch?ng tr?m c?m c¨® th? g?y bu?n ng? ho?c ch¨®ng m?t khi u?ng r??u, ho?c l¨¤m t?ng t¨¢c d?ng c?a r??u.
- N?u b?n ngh? thu?c ch?ng tr?m c?m ?ang g?y ?nh h??ng ti¨ºu c?c ??n s?c kho? th? ch?t ho?c t?m th?n, h?y n¨®i chuy?n v?i b¨¢c s? c?a b?n.
- Thu?c ch?ng tr?m c?m c¨® th? t??ng t¨¢c v?i m?t s? lo?i th?c ph?m ±¹¨¤ thu?c. V¨ª d?, b??i c¨® th? t??ng t¨¢c v?i thu?c ch?ng tr?m c?m sertralin. N?u thu?c ch?ng tr?m c?m t??ng t¨¢c v?i th?c ph?m ho?c thu?c kh¨¢c, b?n c?n h?i b¨¢c s? ho?c d??c s? ±¹¨¤ ??c k? th?ng tin k¨¨m ??n thu?c. N?u b?n b?t ??u m?t lo?i thu?c m?i, h?y ki?m tra th?ng tin ?i k¨¨m ??n thu?c ?? ch?c ch?n l¨¤ n¨® kh?ng t??ng t¨¢c v?i thu?c ch?ng tr?m c?m c?a b?n.
C¨® nh?ng ph??ng ph¨¢p ?i?u tr? tr?m c?m n¨¤o kh¨¢c kh?ng?
Li?u ph¨¢p tr¨° chuy?n (li?u ph¨¢p t?m l?)
C¨® m?t s? li?u ph¨¢p tr¨° chuy?n h?u ¨ªch v?i ch?ng tr?m c?m. Nh?ng li?u ph¨¢p n¨¤y th??ng ???c khuy?n ngh? nh? l¨¤ gi?i ph¨¢p ??u ti¨ºn, ho?c ???c s? d?ng k?t h?p v?i thu?c ch?ng tr?m c?m.
- T? v?n t?m l? ¨C c¨® th? h?u ¨ªch v?i ch?ng tr?m c?m nh?, gi¨²p ph¨¢t tri?n k? n?ng gi?i quy?t v?n ??. T? v?n t?m l? c?ng h?u ¨ªch khi ch?ng tr?m c?m b?t ngu?n t? c¨¢c kh¨® kh?n trong cu?c s?ng.
- Li?u ph¨¢p nh?n th?c h¨¤nh vi (CBT) ¨C CBT c¨® th? gi¨²p c?i thi?n tr?ng th¨¢i tinh th?n c?a b?n b?ng c¨¢ch d?y b?n nh?n ra m?i li¨ºn h? gi?a suy ngh?, h¨¤nh ??ng ±¹¨¤ c?m x¨²c c?a m¨¬nh. Kh¨¢c v?i nhi?u li?u ph¨¢p kh¨¢c, CBT t?p trung ±¹¨¤o nh?ng g¨¬ x?y ra trong hi?n t?i nhi?u h?n l¨¤ trong qu¨¢ kh?.
?? bi?t th?ng tin v? c¨¢c li?u ph¨¢p n¨¤y ±¹¨¤ c¨¢c bi?n ph¨¢p t?m l? tr? li?u kh¨¢c, h?y xem th?ng tin c?a ch¨²ng t?i v?:
C¨¢c lo?i thu?c kh¨¢c
N?u thu?c ch?ng tr?m c?m hi?n t?i kh?ng hi?u qu?, b¨¢c s? c¨® th? ?? ngh? lo?i thu?c kh¨¢c. ?i?u n¨¤y bao g?m vi?c th¨ºm ho?c thay th? thu?c ch?ng tr?m c?m hi?n t?i c?a b?n b?ng:
- m?t lo?i thu?c ch?ng tr?m c?m kh¨¢c nh?
- thu?c ch?ng lo?n th?n (v¨ª d?, aripiprazole, olanzapin, quetiapin ho?c risperidon)
- lithium
- lamotrigin
- triiodothyronin (liothyronin)
C¨¢c lo?i thu?c n¨¤y ???c s? d?ng ph? bi?n ? Anh. Tuy nhi¨ºn, l?u ? ??y kh?ng ph?i l¨¤ danh m?c ??y ??.
Li?u ph¨¢p s?c ?i?n (ECT)
Li?u ph¨¢p s?c ?i?n (ECT) l¨¤ m?t ph??ng ph¨¢p ?i?u tr? hi?u qu? cho m?t s? lo?i b?nh t?m th?n n?ng. ECT c¨® th? ???c xem x¨¦t khi c¨¢c l?a ch?n ?i?u tr? kh¨¢c, nh? t?m l? tr? li?u ho?c thu?c, kh?ng th¨¤nh c?ng ho?c khi b?nh nh?n kh?ng ???c kh?e ±¹¨¤ c?n ?i?u tr? kh?n c?p.
Li?u ph¨¢p th?o d??c
C¨¢c li?u ph¨¢p th?o d??c c¨® ngu?n g?c th?c v?t ±¹¨¤ kh?ng ???c k¨º ??n trong h? th?ng NHS ? Anh.
M?t s? li?u ph¨¢p th?o d??c ???c ch?ng minh l¨¤ c¨® t¨¢c ??ng t¨ªch c?c v?i ng??i b? tr?m c?m. M?t trong s? li?u ph¨¢p n¨¤y ???c g?i l¨¤ Hypericum, ±¹¨¤ ???c l¨¤m t? m?t lo?i th?o m?c t¨ºn l¨¤ St John¡¯s Wort. V¨¬ l¨¤ m?t ph??ng ph¨¢p ?i?u tr? b?ng th?o d??c n¨ºn n¨® ¨ªt ???c nghi¨ºn c?u k? l??ng h?n ±¹¨¤ c?ng c¨® ¨ªt quy ??nh v? c¨¢ch th?c b¨¢n ra th? tr??ng h?n. Li?u l??ng b?n nh?n ???c c¨® th? kh¨¢c nhau tu? thu?c ±¹¨¤o n?i b?n mua.
St John's Wort c¨® th? nguy hi?m n?u d¨´ng c¨´ng v?i thu?c ?c ch? t¨¢i h?p thu serotonin c¨® ch?n l?c (SSRI) ±¹¨¤ c¨¢c lo?i thu?c kh¨¢c. N¨® c?ng c¨® th? t??ng t¨¢c v?i c¨¢c lo?i thu?c kh¨¢c nh? thu?c tr¨¢nh thai. N?u b?n ?ang c?n nh?c d¨´ng b?t c? ph??ng thu?c th?o d??c n¨¤o, h?y h?i ? ki?n b¨¢c s? tr??c.
S?c kho? t?ng qu¨¢t
Vi?c quan t?m ??n s?c kho? t?ng qu¨¢t l¨¤ r?t quan tr?ng. C¨® nhi?u vi?c b?n c¨® th? l¨¤m ?? gi¨²p b?n th?n c?m th?y t?t h?n, t? ?¨® gi?m kh? n?ng b? tr?m c?m tr? l?i. Bao g?m:
- t¨¬m ng??i ?? tr¨° chuy?n
- duy tr¨¬ ho?t ??ng th? ch?t
- u?ng ¨ªt r??u ±¹¨¤ kh?ng d¨´ng ma tu? ?? gi?i tr¨ª
- , v¨ª d? nh? ?n nhi?u c¨¢, tr¨¢i c?y ±¹¨¤ rau c? h?n
- s? d?ng c¨¢c k? thu?t t? l?c ?? th? gi?n
- t¨¬m c¨¢ch gi?i quy?t b?t k? v?n ?? th?c t? n¨¤o ?? g?y ra t¨¬nh tr?ng tr?m c?m
- h? tr? cho ng??i ??ng c?nh ng? ¨C b?n c¨® th? th?y h?u ¨ªch khi g?p g? nh?ng ng??i ?ang g?p ph?i c¨¢c v?n ?? t??ng t? nh? b?n. Trao ??i v?i b¨¢c s? gia ?¨¬nh v? c¨¢c nh¨®m h? tr? ph¨´ h?p v?i b?n.
?? bi?t m?t s? m?o v? ph??ng ph¨¢p t? l?c, h?y xem t? th?ng tin v?tr?m c?m.
H? th?ng k¨º ??n x? h?i
H? th?ng k¨º ??n x? h?i gi¨²p k?t n?i m?i ng??i v?i c¨¢c d?ch v? ±¹¨¤ nh¨®m c?ng ??ng sinh ho?t t?i ??a ph??ng. H? th?ng n¨¤y c¨® th? gi¨²p h? tr? s?c kho? tinh th?n ±¹¨¤ th? ch?t cho c?ng ??ng.
V¨ª d?, n?u b?n th¨ªch l¨¤m v??n, h? th?ng k¨º ??n x? h?i c¨® th? gi?i thi?u b?n ??n m?t nh¨®m l¨¤m v??n h¨¤ng tu?n g?n n?i b?n s?ng. B?n s? c¨® th? g?p g? ng??i kh¨¢c ±¹¨¤ d¨¤nh th?i gian c¨´ng l¨¤m nh?ng g¨¬ b?n th¨ªch.
B?n c¨® th? t¨¬m hi?u th¨ºm v? ?i?u n¨¤y trong t¨¤i li?u v? h? th?ng k¨º ??n x? h?i.
?nh s¨¢ng
M?t s? ng??i b? ?nh h??ng b?i s? thay ??i m¨´a. ?i?u n¨¤y ???c g?i l¨¤ r?i lo?n c?m x¨²c theo m¨´a (SAD). N?u b?n th??ng c?m th?y b? tr?m c?m ±¹¨¤o m?i m¨´a ??ng, ±¹¨¤ b?nh n¨¤y ???c c?i thi?n khi ng¨¤y d¨¤i h?n, b?n c¨® th? th? li?u ph¨¢p h?p ?¨¨n. ??y l¨¤ m?t ngu?n ¨¢nh s¨¢ng m?nh, ???c b?t trong m?t kho?ng th?i gian nh?t ??nh h¨¤ng ng¨¤y ±¹¨¤ c¨® th? gi¨²p b¨´ ??p s? thi?u h?t ¨¢nh s¨¢ng ±¹¨¤o m¨´a ??ng. H?y n¨®i cho b¨¢c s? khi b?n nghi ng? b?n th?n ?ang b? r?i lo?n c?m x¨²c theo m¨´a (SAD).
T?i c¨® th? t¨¬m th¨ºm th?ng tin ? ??u?
N?u b?n c¨® b?t k? th?c m?c n¨¤o v? thu?c ch?ng tr?m c?m, h?y tham kh?o th¨ºm m?t s? ngu?n th?ng tin t?i ??y ho?c trao ??i v?i b¨¢c s?.
- ¨CT¨®m t?t th?ng tin v? thu?c ±¹¨¤ T? h??ng d?n s? d?ng thu?c cho b?nh nh?n (PILs). Th?ng tin v? h¨¤ng ngh¨¬n lo?i thu?c ?? ???c c?p ph¨¦p ±¹¨¤ l?u h¨¤nh t?i V??ng qu?c Anh.
- ¨C Th?ng tin t? NHS v? vi?c s? d?ng thu?c ch?ng tr?m c?m. N?i dung khuy?n ngh? bao g?m c¨¢c c?nh b¨¢o, li?u d¨´ng, t¨¢c d?ng ph? ±¹¨¤ c¨¢c ph??ng ¨¢n thay th?.
- ¨C Th?ng tin v? thu?c ch?ng tr?m c?m t? t? ch?c t? thi?n v? s?c kho? t?m th?n Mind.
- ¨C Th?ng tin v? thu?c ch?ng tr?m c?m t? t? ch?c t? thi?n v? s?c kho? t?m th?n Rethink Mental Illness.
C?ng nh?n
Th?ng tin n¨¤y ???c bi¨ºn so?n b?i H?c vi?n T?m th?n h?c Ho¨¤ng gia (ÂÜÀòÊÓÆµ) ¨C Ban Bi¨ºn t?p PEEB. N?i dung ph?n ¨¢nh c¨¢c b?ng ch?ng ?¨¢ng tin c?y nh?t hi?n c¨® t?i th?i ?i?m bi¨ºn so?n.
T¨¢c gi? ch¨ªnh: Gi¨¢o s? Wendy Burn
?¨¢nh gi¨¢ c?a chuy¨ºn gia: ?y ban D??c l? h?c t?m th?n, H?c vi?n T?m th?n h?c Ho¨¤ng gia
Chuy¨ºn gia c¨® kinh nghi?m: Fiona Raj¨¦ ±¹¨¤ Victoria Bridgland
Danh s¨¢ch to¨¤n b? t¨¤i li?u tham kh?o s? ???c cung c?p theo y¨ºu c?u.
? ??i h?c T?m th?n h?c Ho¨¤ng gia (ÂÜÀòÊÓÆµ)
This translation was produced by CLEAR Global (Sep 2025)